żródło: http://i.telegraph.co.uk/multimedia/archive/02454/heart-attack_2454972b.jpg
Zawałem serca nazywamy ostre niedokrwienie ściany mięśnia sercowego spowodowane najczęściej niedrożnością naczynia wieńcowego. Niedokrwienie powodujące niedotlenienie doprowadza do martwicy i dysfunkcji.
Przyczyny:
- miażdżyca naczyń wieńcowych – główna przyczyna
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzyca
- otyłość
- hiperlipidemia (podwyższony poziom tłuszczów we krwi)
- palenie tytoniu
- predyspozycja płci męskiej
Skutki:
- wstrząs kardiogenny
- zaburzenia rytmu i przewodzenia
- ostra niewydolność lewej komory z towarzyszącym pełnoobjawowym obrzękiem płuc
- nagła śmierć sercowa
Objawy:
- ostry ból wieńcowy
- obecny u 90% chorych (u 10% głównie przy współistniejącej cukrzycy zawał może być bez objawów bólowych)
- określany jako trudny do zniesienia
- określany jako silny ucisk na klatkę piersiową
- zlokalizowany za mostkiem – ból zamostkowy
- promieniujący – do żuchwy, do lewej kończyny górnej, do okolicy międzyłopatkowej, do nadbrzusza
- trwa ponad 20 minut - objawy towarzyszące
- nudności, wymioty
- niepokój, strach przed śmiercią
- osłabienie
- duszność
- zimne poty - powikłania
- zaburzenia rytmu serca
- obrzęk płuc
- nagłe zatrzymanie krążenia
Rozpoznanie:
- poszkodowany pobudzony
- w większości przypadków przytomny (utrata przytomności w rozległych zawałach z powikłaniami)
- oddech od normalnego do przyspieszonego i spłyconego
- tętno
- przyspieszone – wywołane stresem
- nieregularne – zaburzenia rytmu, dodatkowe skurcze
- zwolnione – świeży blok przewodzenia
- nitkowate lub niewyczuwalne – wstrząs kardiogenny - pienista wydzielina z ust – przy towarzyszącym obrzęku płuc
- poszerzenie żył szyjnych – zastoinowa niewydolność krążenia
Wywiad zebrany od poszkodowanego, jego rodziny lub świadków wypadku obejmujący wcześniejszy stan zdrowia poszkodowanego a także okoliczności i zdarzenia, które poprzedziły wypadek (stres, sytuacja rodzinna, w pracy), jest pomocny w rozpoznaniu.
Postępowanie:
- Ułożenie w pozycji siedzącej lub półsiedzącej – zmniejsza powrót krwi żylnej obwodowej do serca i obniża jego obciążenie.
- Ograniczenie ruchów poszkodowanego. Wysiłek zwiększa zapotrzebowanie na tlen także w obrębie niedotlenionego obszaru serca – powiększenie zmian martwiczych.
- Zapewnienie komfortu psychicznego – stres zwiększa zapotrzebowanie na tlen.
- Rozluźnienie krawata, rozpięcie kołnierzyka koszuli.
- Dostęp świeżego powietrza
- Jeżeli poszkodowany leczy się na serce i posiada nitroglicerynę, podać podjęzykowo, jeżeli ból nie ustąpi w ciągu 5 minut, dawkę powtórzyć.
- Można podać aspirynę doustnie (przeciwwskazania: choroba wrzodowa, alergia).
- Wezwanie pomocy.
- Kontrola stanu poszkodowanego z uwagi na możliwość gwałtownego pogorszenia się.
- W przypadku zatrzymania oddechu i krążenia – Resuscytacja krążeniowo-oddechowa